Phương pháp ăn dặm tự chỉ huy là một trong 3 phương pháp phổ biến được các mẹ Việt áp dụng. Bên cạnh phương pháp ăn dặm truyền thống & ăn dặm kiểu Nhật.
Vậy phương pháp ăn dặm tự chỉ huy là gì? Có gì khác so với ăn dặm kiểu Nhật & ăn dặm truyền thống.
Mời các bạn cùng Quang tìm hiểu thêm trong bài viết này nhé!
Phương pháp ăn dặm tự chỉ huy là gì?
Ăn dặm tự chỉ huy (Baby led weaning) hay còn gọi là ăn dặm kiểu BLW, là phương pháp ăn dặm cho phép bé tự quyết định món ăn và cách ăn. Ở phương pháp này, trẻ được tự ý quyết định những món mà trẻ sẽ ăn trước hay ăn sau, thích ăn hoặc không thích ăn, trẻ ăn bốc, hay tự tay cầm thức ăn đưa vào miệng theo cách mà trẻ muốn… Điều này đòi hỏi các bố mẹ phải tôn trọng quyết định và sở thích ăn uống của trẻ để trẻ có thể tự do thể hiện và khám phá cũng như làm quen với việc ăn uống một cách tự nhiên nhất.
Khi ăn dặm tự chỉ huy, bố mẹ nên ăn với bé ở cùng bàn, cùng thời điểm và cùng món ăn với bé. Vì điều này sẽ giúp kích thích mong muốn khám phá, tự thưởng thức thức ăn của bé ngay từ những lần ăn dặm đầu tiên.
Lợi ích của phương pháp ăn dặm tự chỉ huy
Việc để bé tự quyết định món ăn và cách ăn theo phương pháp ăn dặm kiểu BLW sẽ giúp bé phát triển kỹ năng một cách tự nhiên để trẻ có thể khám phá thế giới đồ ăn theo chính nhịp độ riêng của bé. Đồng thời cũng tạo thuận lợi, dễ dàng hơn cho các mẹ trong quá trình cho bé ăn và chọn món cho bé.
Với việc tự do trong cách ăn, bé có thể được học và tận hưởng thức ăn theo nhiều cách khác nhau, tạo cảm hứng cho trẻ khi ăn, giúp trẻ khám phá được các đặc tính mùi vị màu sắc khác nhau của thức ăn, tăng khả năng nhận biết thức ăn. Ngoài ra, ăn dặm tự chỉ huy còn có nhiều ưu điểm khác như:
- Giúp trẻ rèn luyện được sự khéo léo trong cách tiếp cận và xử lý thức ăn, tăng khả năng nhận biết, phân biệt thức ăn qua vị giác, khứu giác và thị giác.
- Giúp trẻ có thể hình dung, hiểu thế giới chỉ thông qua việc chơi với thức ăn.
- Tham gia các bữa ăn cùng với gia đình sẽ giúp tạo sự gần gũi và thân thiết giữa bé với các thành viên trong gia đình. Mặt khác, trẻ hay có đặc tính bắt chước hành vi và thói quen của người lớn. Do vậy, trong các bữa ăn, các hành vi ứng xử, cách xử lý hay giao tiếp của mọi người trong gia đình đều có thể ảnh hưởng đến bé. Một bữa ăn lành mạnh và đúng nghĩa sẽ giúp trẻ học hỏi được nhiều điều.
- Cho trẻ tự ăn cũng là một cách để trẻ có thể tự rèn luyện sự khéo léo trong việc phối hợp các hành động của tay, miệng mắt trong việc thực hiện thao tác lấy vào đưa thức ăn vào miệng.
Những nguyên tắc khi thực hiện cho trẻ ăn dặm tự chỉ huy
Để cho trẻ ăn dặm kiểu blw đúng cách bạn cần có những nguyên tắc sau:
Về thức ăn:
- Các món ăn được chọn phù hợp với sở thích của trẻ nhưng vẫn phải đảm bảo đủ dinh dưỡng.
- Chọn những thức ăn theo độ tuổi của trẻ để đảm bảo cơ thể bé có thể hấp thụ được các chất dinh dưỡng.
- Có thể thay đổi kích thước hình dạng của thức ăn để cho trẻ dễ ăn như cắt sợi hay cắt hình que ngắn…
- Tránh cho trẻ ăn dặm nhiều muối, nhiều đường, mật ong, đồ ăn sẵn, thức ăn nhanh, trứng lòng đào hay các loại hạt ngũ cốc do hệ tiêu hóa của bé còn yếu chưa hoàn thiện hết các chứng năng sẽ khó khăn trong việc hấp thu và đào thải các chất này.
Về cách ăn:
- Tư thế: Có thể cho trẻ ngồi ăn trên đùi bố mẹ nhưng tốt nhất nên cho trẻ ngồi trên ghế tập ăn. Luyện cho bé quen tư thế ngồi thẳng lưng ngay từ những buổi đầu, mặt quay về phía bàn ăn.
- Hãy đảm bảo chắc chắn rằng bạn chỉ là người cung cấp thức ăn cho bé chứ không phải là người cho trẻ ăn. Hãy để trẻ làm quen và tự lập với việc ăn uống.
- Chọn thời điểm cho trẻ ăn phù hợp, lúc trẻ tỉnh táo, không mệt mỏi, không buồn ngủ, không quấy khóc.
- Không hối thúc trẻ khi ăn, không nói hay có những cử chỉ khiến bé bị rối trí khi xử lý thức ăn.
- Không cố đút, ép trẻ ăn những món mà trẻ không thích, ăn nhiều hơn so với lượng thức ăn mình mong muốn.
Một số vấn đề có thể gặp phải khi cho trẻ ăn dặm tự chỉ huy
Trong phương pháp ăn dặm BLW, trẻ được tôn trọng về khẩu vị và cách ăn. Do vậy, trẻ thường chỉ ăn những món mà trẻ thích. Điều này có thể dẫn nguy cơ bị thiếu một số chất dinh dưỡng trong khẩu phần ăn của trẻ như sắt… Mặt khác, trẻ có thể được tự do ăn theo cách mà trẻ muốn nên có thể sẽ bị nghẹn hoặc sặc thức ăn.
Có một nghiên cứu quan sát đã chỉ ra rằng chỉ số BMI của những trẻ ăn dặm BLW thấp hơn hẳn so với những trẻ được đút ăn. Bởi vậy, khi quyết định cho trẻ ăn dặm tự chỉ huy, các mẹ hay cân nhắc thật kỹ về các món ăn cung cấp cho trẻ cũng như cách giáo dục dạy trẻ về thói quen ăn uống.
Nhược điểm:
- Không quá chú trọng đến chất và lượng thức ăn được đưa vào cơ thể bé.
- Thời gian đầu, trẻ sẽ không ăn và cầm ném thức ăn, bóp nát hay cho lên miệng mút rồi vứt đi…Mẹ sẽ khá vất vả trong việc dọn dẹp thời gian này
- Đảm bảo ghế ăn dặm luôn được vệ sinh sạch sẽ để đặt thức ăn lên cho bé
- Trong quá trình ăn dặm mẹ phải cực kì kiên trì để có thể áp dụng theo phương pháp này vì: bé dễ bị hóc nên những lúc ấy phải thật bình tĩnh. Nhiều khi bé vào giai đoạn biếng ăn sinh lý mẹ cũng ko được sốt ruột.
- Giai đoạn 5-6 tháng mà theo phương pháp này thì ở Việt Nam chắc tỉ lệ các mẹ thành công là rất rất thấp vì chúng ta chịu áp lực tâm lý rất nhiều từ gia đình và chính các mẹ nữa.
Trên đây là một số thông tin về phương pháp ăn dặm tự chỉ huy mà mình đã tìm hiểu được. Nếu các bạn có thêm những thông tin nào thì vui lòng chia sẻ bên dưới bài viết này nha.